კამათი და საზოგადოებრივი დისკუსია სტალინის პიროვნების გარშემო დღითიდღე ახალ მასშტაბებს იძენს, ამაში კი ლომის წვლილი ლიბერალებს მიუძღვით. ისინი ცდილობენ სტალინის ფიგურის მხოლოდ ერთ ჭრილში განხილვას, არადა მისი მასშტაბის ისტორიული ფიგურის შესაფასებლად დაგვეთანხმებით ძალიან ბევრი სხვადასხვა ცვლადის ანალიზია საჭირო.

მაშინ ვინ იყო სტალინი – პატრიოტი თუ მოღალატე? მართლმადიდებლობის მტერი თუ მართლმადიდებლობის დამცველი? კაცთმოძულე ტირანი თუ მუშათა და ჩაგრულთა კლასისთვის თავგანწირული სოციალისტი? ამ კითხვებს ყველაზე კარგად მის მიერ გაკეთებული საქმეები გასცემენ პასუხს. მაგრამ, სამწუხაროდ, დღეს უამრავი დეზინფორმაცია ვრცელდება სტალინზე. ყველაფერ ცუდს მას მიაწერენ, კარგზე კი არაფერს ამბობენ. აღსანიშნავია ისიც, რომ სტალინის დანაშაულებებზე როდესაც საუბრობენ, ამ დანაშაულების დიდ ნაწილში მას საერთოდ არ მიუძღვის ბრალი.

სტალინს მიაწერენ ისეთ ფრაზებს, რომელიც არასდროს უთქვამს, მაგალითად: “არ არის კაცი, არ არის პრობლება”. მას მიაწერენ ასევე ავტონომიების შექმნას საქართველოში, საქართველოს გასაბჭოებას, ქართული მიწების დაკარგვას და სხვა მრავალ დანაშაულს. ფაქტები კი, საპირისპიროზე მეტყველებენ. გადავავლოთ თვალი სტალინის პატრიოტულ საქმეებს, რომლებიც მას სხვა თვალით დაგვანახებს.

1. 1943 წელს სტალინის ბრძანებით საქართველოს გადაეცა ქლუხორისა და ახალხევის რაიონები, რომლებსაც საქართველო 1955 წლამდე ფლობდა. 1955 წელს სტალინის და ქართველების დიდმა მოძულემ, ნიკიტა ხრუშჩოვმა ქლუხორი და ახალხევი საქართველოს ჩამოართვა. დღეისათვის გავრცელებული პროპაგანდით, სტალინს მიაწერენ აფხაზეთის, სამაჩაბლოს და აჭარის ავტონომიების შექმნას.

სინამდვილეში, აფხაზეთს ავტონომიის სტატუსი მიანიჭა ნოე ჟორდანიას მთავრობამ 1919 წელს. აჭარას ავტონომიის სტატუსი საქართველოს ხელისუფლებამ მიანიჭა 1921 წელს, რელიგიური ფაქტორის გამო, ხოლო სამხრეთ ოსეთის ავტონომია შეიქმნა 1922 წელს. რაც შეეხება დაკარგულ ტერიტორიებს, 1918 წელს, სომხეთთან ომში გამარჯვების მიუხედავად, ინგლისმა აიძულა საქართველო, დაეთმო ლორე და ექცია ნეიტრალურ ზონად საქართველოსა და სომხეთს შორის. გასაბჭოების შემდეგ ლორე ორ ნაწილად გაჰყვეს, ჩრდილოეთი, რომლის ცენტრსაც შულავერი წარმოადგენდა, საქართველომ მიიღო, სამხრეთი კი სომხეთმა. სადავო ტერიტორია იყო ჰერეთიც, ოღონდ საქართველოსა და აზებრაიჯანს შორის. ჰერეთს ქართული მხარე ნაწილობრივ აკონტროლებდა და ამ საკითხის მოგვარება იმჟამად ვერ მოხერხდა. 1920 წელს საბჭოთა აზერბაიჯანი შემოიჭრა საქართველოში ჰერეთის მხრიდან, მაგრამ ქართველებმა შეძლეს მათი შეჩერება, თუმცა ჰერეთი მოწინააღმდეგეს დარჩა. 1918 წელს ქართულმა არმიამ მოიგერია თეთრგვარდიელების შეტევა და დაიკავა სოჭის ოლქი. მოგვიანებით, დენიკინმა ტერიტორიული პრეტენზია წაუყენა საქართველოს. ინგლისის ჩარევით მოხერხდა სიტუაციის დარეგულირება. ინგლისმა საქართველოს მისცა გარანტია, რომ თუ ქართული ჯარი სოჭს დატოვებდა, იქ დენიკინის არმია არ შევიდოდა, მაგრამ ქართული ჯარის გასვლისთანავე სოჭი დენიკინმა დაიკავა. 1920 წელს დაიდო ხელშეკრულება საქართველოსა და ბოლშევიკურ რუსეთს შორის, რომლის მიხედვითაც საქართველო თმობდა სოჭის ოლქს და ორ ქვეყანას შორის საზღვარი ფსოუზე გადიოდა. 1921 წელს საბჭოთა რუსეთი, აზერბაიჯანი და სომხეთი თავს დაესხა საქართველოს. ამით ისარგებლა თურქეთმა და დაიკავა ართვინი, არდაგანი და ბათუმი. ლენინი აპირებდა შეგუოებოდა, თურქეთის მიერ სამხრეთ საქართველოს, მათ შორის აჭარის დაკავებასაც, მაგრამ ამის წინააღმდეგ წავიდა სტალინი. მარტის შუა რიცხვებში საბჭოთა რუსეთი შეუთანხმდა გენერალ მაზნიაშვილს, წამოეწყო ოპერაცია აჭარის თურქთაგან განსათავისუფლებლად. მაზნიაშვილის ჯართან ერთად იბრძოდნენ ქართველი ბოლშევიკები და აჭარელი პატრიოტებიც. საერთო ძალებით მოხერხდა თურქების აჭარიდან განდევნა.

2. 1944 წელს სტალინის ბრძანებით სამცხე-ჯავახეთიდან აყარეს პროთურქულად განწყობილი თურქები, აზერები, ქურთები და ლეკები. საერთო ჯამში 120 000-მდე ადამიანი, რომლებიც შუა აზიაში გადაასახლეს მათ ადგილას კი ქართველები ჩაასახლეს.

3. 1943 წელს სტალინმა აღადგინა საქართველოს ავტოკეფალია.

4. 1944 წელს სტალინი დაუკავშირდა შარლ დე გოლს და მოსთხოვა მენშევიკების დროს საქართველოდან გაზიდული ეროვნული საგანძურის დაბრუნება. 248 ყუთიდან, დაბრუნდა 39 ყუთი, რომელსაც ექვთიმე თაყაიშვილი ინახავდა. დანარჩენი: სახელმწიფო ხაზინა, ოქროს ზოდები, ვერცხლი და ფული, მენშევიკებმა ლევილის მამულის შეძენაში და საფრანგეთში დროსტარებაში დახარჯეს.

5. 1922 წელს მიიღეს საქართველოს კონსტიტუცია. სახელმწიფო ენად ქართული გამოცხადდა. მსგავსი პრივილეგიით არც ერთ რესპუბლიკას არ უსარგებლია. აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ საქართველოს მოსახლეობა სხვა მოკავშირე რესპუბლიკებზე უკეთ ცხოვრობდა. ტყუილია, რომ სტალინი თავს რუსად თვლიდა. ოფიციალურ დოკუმენტებში, ეროვნების გრაფაში თავის ხელით აქვს ჩაწერილი: ეროვნება – ქართველი.

6. სტალინის ბრძანებით აფხაზეთში, სოჭში, სამაჩბლოში, სამცხე-ჯავახეთში და ჩრდილოეთ კავკასიაში ჩასახლეს ქართველები, რის შემდეგადაც გაუმჯობესდა ეთნიკური ბალანსი ქართველების სასარგებლოდ.

7. 1929 წელს სტალინმა გააუქმა აფხაზეთს რესპუბლიკის სტატუსი და იგი ისევ საქართველოს განუყოფელ ნაწილად აქცია. სტალინის ახალი კონსტიტუციით აფხაზეთს და სამხრეთ ოსეთს ჩამოერთვათ უფლება, გამოყოფოდნენ როდესმე საქართველოს. ცნობილი არის ფაქტები, თუ როგორ სასტიკად გაუსწორდა სტალინი და ბერია აფხაზ და სომეხ სეპარატისტებს. 

8. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ სტალინმა მიზნად დაისახა საქართველოსთვის ისტორიული ტერიტორიების დაბრუნება. მან თურქეთის მისამართით ტერიტორიული პრეტენზიები წამოაყენა. განაცხადა, რომ 1921 წელს თურქეთმა მოახდინა ართვინის, არდაგანის და ყარსის ოლქების ანექსია. თუ კი თურქეთს სურს მოკავშირეობა, მაშინ საზღვრები უნდა გაასწორონო. წინააღმდეგ შემთხვევაში მოკავშირეობა გამორიცხულიაო. სტალინმა შეიმუშავა თურქეთზე თავდასხმის გეგმა ტრაპიზონის-ყარსის და ერზრუმის მიმართულებით. მაგრამ თურქეთს დამცველად ა.შ.შ და ბრიტანეთი მოევლინა. ამერიკის შეერთებული შტატები იმ პერიოდში ერთადერთი სახელმწიფო იყო, რომელიც ბირთვულ იარაღს ფლობდა, ამიტომაც სტალინი იძულებული გახდა მასთან დაპირისპირებაზე და ჩანაფიქრის განხორციელებაზე უარი ეთქვა.

9. II მსოფლიო ომის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ოპერაციას, რომელიც ბელორუსიის განთავისუფლებას ისახავდა მიზნად, სტალინმა პეტრე ბაგრატიონის საპატივცემულოდ უწოდა “ოპერაცია ბაგრატიონი”

10. 1945 წლის 2 მაისს საბჭოთა ჯარებმა აიღეს ბერლინი. სტალინის ბრძანებით რაიხსტაგზე დროშის აღმართვის პატივი წილად ხვდა ქართველს და რუსს; მელიტონ ქანთარიას და მიხეილ ეგოროვს.

11. 1942 წელს გასამართლებული იქნენ ილია ჭავჭავაძის მკვლელები, რომელთაც დახვრეტა მიესაჯათ. 1937 წელს სტალინის ბრძანებით დიდი პატივით და პომპეზურობით გადაიხადეს ილია ჭავჭავაძის დაბადების 100 წლის იუბილე.

12. 1951 სტალინმა მიიღო გადაწყვეტილება, თბილისში მეტროპოლიტენის მშენებლობაზე. მეტრო იმ დროს მხოლოდ მილიონიან ქალაქებს ეკუთვნოდათ, თბილისი მოსახლეობა კი დაახლოებით ნახევარი მილიონი იყო. მიუხედავად ამისა, გასაგები მიზეზების გამო, გადაწყდა, აშენებულიყო თბილისში მეტროპოლიტენი. თბილისი იყო მე-4 ქალაქი საბჭოთა კავშირში, სადაც მეტრო აშენდა. მეტროპოლიტენის აშენება მოხდა არა მარტო კომფორტული გადაადგილებისთვის, არამედ ის წარმოადგენდა თავშესაფარს დაბომბვის შემთხვევაში და მას უნდა დაეცვა მოსახლეობა დიდი მსხვერპლისაგან.